مقایسه عملکرد سازمان کنفرانس اسلامی در دوران جنگ سرد و بعد از جنگ سرد

در رساله حاضر تلاش گردید تا کارکردهای سازمان کنفرانس اسلامی در دوران جنگ سرد و پس از آن مورد بررسی و مقایسه قرار گیرد. در بتدا مشخص گردید که با توجه به علل و عوامل تشکیل سازمان کنفرانس اسلامی تاثیر آن در دوران جنگ سرد، این سازمان تحت تاثیر عواملی مانند ساختار تصمیم گیری، بافت قدرت در درون و اعمال قدرت و نفوذ قدرتهای بزرگ در بیرون می باشد. در همین راستا در ارزیابی از عملکرد و کارائی سازمان کنفرانس اسلامی در دوران جنگ سرد می توان گفت که این سازمان دچار چالشها و مسائلی از دوران جنگ سرد بوده است، این سازمان در دوران جنگ سرد با حمایت آمریکا از اسرائیل اشغال افغانستان توسط اتحاد جماهیر شوروی مداخله نظامی آمریکا در طبس و بدنبال آن حمله نظامی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران، اشغال کویت توسط عراق و مسایل دیگر مواجه گردید. اما سازمان کنفرانس اسلامی از عملکرد مناسبی در برابر این رخدادها برخوردار نبود. زیرا که تعدادی از اعضا طرفدار غرب و برخی دیگر هم جهت با بلوک شرق بودند و اتخاذ مواضع محافظه کارانه و بی طرفانه برخی اعضا در عدم کارائی سازمان نقش موثری ایفا نمود. سازمان کنفرانس اسلامی پس از جنگ سرد وارد مرحله نوین شد. مرحله ای که در برگیرنده برخی از محدودیت ها و در عین حال فرصت های خاص رها شدن از نظام دوقطبی بود. در این مقطع به نظر می رسید که محدودیت های خاص نظام دوقطبی وجود ندارد و این سازمان بویژه در فاصله سالهای 2001-1991 می تواند از فرصت های منطقه ای و بین المللی ایجاد شده بررسی ایفای نقش یک بازیگر مهم در منطقه خاورمیانه جهان اسلام و نظام بین الملل استفاده نماید. در این بررسی معلوم گردید که سازمان تا حدی توانست در شرایط جدید اقداماتی را در زمینه های اقتصادی و فرهنگی انجام دهد و با ایجاد و رونق بخشیدن بیشتر به کمیته ها و سازوکارهای علمی و فرهنگی در جهت رفع نیازهای دول عضو گامهایی را بردارد. اما برخی از موانع، چالشها و محدودیت های درون سازمانی مانند بافت قدرت در داخل سازمان ، اختلافات سیاسی و پررنگ بودن گرایشهای ملی گرایانه و برخی مسایل مربوط به تحولات فزاینده نظام بین الملل مانن رقابت قدرتهای بزرگ در شکل دهی به ساختار نظام بین الملل، تلاش آمریکا برای تک قطبی ساختن جهان ، حادثه یازده سپتامبر2001 میلادی هم چنین مسائل جدید جهان اسلام مانند اشغال افغانستان و عراق توسط آمریکا، مقابله با تروریسم، طرح خاورمیانه بزرگ، طرح صلح اعراب و اسرائیل، تلاش برای مشروعیت بخشیدن به اسرائیل و مساله حقوق بشر و بسط ارزشهای لیبرال دمکراسی، سازمان کنفرانس اسلامی را در عمل با ناکارائی مواجه ساخته و این سازمان نتوانسته است بصورت مطلوب از فرصت های ایجاد شده برای افزایش عملکرد خود و ارتقاء کارائی سازمان استفاده نماید.